Opole, dawniej stolica polskiej piosenki – to chyba pierwsze i najpopularniejsze skojarzenie z tym miastem. Festiwal piosenki w Opolu gromadził Polaków przed telewizorami, emocjonował, wzruszał. Nam też się łezka w oku kręci na wspomnienie dawnych szlagierów. Kulinarne specjały Śląska Opolskiego też zasługiwałyby w zasadzie na swój festiwal, bo region obfituje w tradycyjne produkty. O części z nich wspominaliśmy w artykule zbiorczym o kiełbasach Śląska (https://dobrakielbasa.pl/polska-mapa-kielbasy-slask/ ).
Na całym Śląsku było i wciąż jest popularne wykorzystywanie podrobów: do kaszanek, krupnioków, wątrobianki czy żymloka. Nazwa tego ostatniego pochodzi od nieużywanego już słowa „Żymła” – bułka, dlatego też nazywa się go niekiedy bułczanką. Żymlok opolski biały wygląda jak kiełbasa o walcowatym kształcie. Końce obwiązuje się bawełnianą nitką, a w przekroju wyraźnie widać kawałki mięsa i kawałki namoczonej w rosole bułki. W smaku słony, z wyczuwalnym aromatem przypraw i gotowanego mięsa (w tym podrobów: płuc, serc i nerek).
Pozostając przy podrobach, warto wspomnieć o słynnym krupnioku z Górek. Nazwa krupniok pochodzi od słowa krup – kasza, bowiem kasza jest niezbędnym składnikiem do wytworzenia tego specjału. Jako surowca używa się gorszych rodzajów mięsa: głowa, podgardle, pachwiny, a z podrobów serca i ozory. Oczywiście składnikiem jest też świeżo upuszczona krew i kasza. Dawniej do krupnioka dodawano kaszę gryczaną, zwaną pogańskimi krupami, rzadziej używano kaszy jęczmiennej.
Do przysmaków Śląska Opolskiego zaliczyć można, jak na całym Śląsku, wątrobiankę i pasztetową. Wyroby te mają długą i bogatą tradycję. Wytwarzanie ich było dawniej podyktowane koniecznością: dawniej nie produkowano żywności masowo, więc nic po świniobiciu nie mogło się marnować. Wyrzucanie gorszych części mięsa uznano by za karygodne marnotrawstwo.
Region ten jest także, można by rzec, stolicą salcesonu. Jednym z jego rodzajów jest salceson ozorkowy, zwany inaczej z niemiecka presswurst. Do robienia salcesonu przystępowano przed wyrobem szynek i kiełbas, ponieważ krew używana do produkcji musiała być rzecz jasna świeża. Jak wszystkie tego rodzaju produkty, salceson także był wytwarzany z gorszego rodzaju mięsa. Było to jednak mięso chude: głowa, serca, ozory, oczywiście krew i oczyszczone jelita grube, pęcherz i żołądek.
Kaszanki, salcesony czy wątrobianki mają swoich przeciwników, ale i wielu zagorzałych wielbicieli. Nie da się ukryć, że mają one smak specyficzny, nie dający się porównać z niczym innym. Receptury są przekazywane z pokolenia na pokolenie, a tradycje kulinarne wciąż kontynuowane. Dla wielu mieszkańców Śląska wciąż najsmaczniejszą kolacją jest podsmażana kaszanka. Zachęcamy do spróbowania!
Reklama
